«Μην μου πει κάποιος ότι δεν είχαν αντιληφθεί τους κινδύνους ανατροπής του σκάφους, όταν έβλεπαν τόσες εκατοντάδες ανθρώπους να βρίσκονται σε ένα υπερφορτωμένο σκάφος στα καταστρώματα. Τεράστιες οι ευθύνες»
Σαφείς ευθύνες στο Λιμενικό αλλά και στη Frontex επιρρίπτει ο υπονάυαρχος ε.α. Στέλιος Φενέκος στον απόηχο του πολύνεκρου ναυαγίου ανοιχτά της Πύλου.
Με ανάρτησή του στο Facebook τονίζει ότι τόσο « όχι μόνο δεν παρενέβησαν αποτελεσματικά, αλλά δημιουργούνται ερωτηματικά εάν το άφησαν να πλέει μόνο του, χωρίς πολύ κοντινή παρακολούθηση, δίπλα τους δηλαδή, που θα τους έδινε την δυνατότητα να δράσουν άμεσα σε περίπτωση ανατροπής, ώστε να σωθούν πολλές ζωές».
Και προσθέτει: «Και μην μου πει κάποιος ότι δεν είχαν αντιληφθεί τους κινδύνους ανατροπής του σκάφους, όταν έβλεπαν τόσες εκατοντάδες ανθρώπους να βρίσκονται σε ένα υπερφορτωμένο σκάφος στα καταστρώματα. Τεράστιες οι ευθύνες».
«Η περιοχή είναι εντός των ορίων έρευνας και διάσωσης της Ελλάδος», σημειώνει.
Επισημαίνει επίσης: «Το σκάφος, όπως δημοσιεύθηκε, δεν έφερε σημαία και θα μπορούσε επίσης να χαρακτηρισθεί ότι διενεργεί δουλεμπόριο και να το σταματήσουν για να ελεγχθεί, (ακόμη και με βάση το mandate της EE για την αποστολή της επιχείρησης FRONTEX στην περιοχή – ώστε να υπάρξει αποβίβαση πολλών από τους επιβάτες σε άλλα σκάφη, για να αποτραπεί ει δυνατόν η βύθισή του –ένας ναυτικός εύκολα καταλαβαίνει εάν κινδυνεύει με ανατροπή ένα τέτοιο σκάφος), διότι καταφανώς έθετε σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές και παραβίαζε βασικούς κανόνες διεθνούς δικαίου».
Αναλυτικά η ανάρτηση του:
Η ΒΥΘΙΣΗ ΤΟΥ ΣΚΑΦΟΥΣ ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΕΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΗΣ FRONTEX
Επειδή πολλά ακούγονται για την βύθιση του συγκεκριμένου σκάφους, ας δούμε τις αρμοδιότητες της ακτοφυλακής μας αλλά και της FRONTEX καθώς και τις πιθανές ευθύνες που μπορεί να υπάρχουν.
1. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που υπάρχουν, ήταν γνωστή η ύπαρξη του συγκεκριμένου σκάφους στα συστήματα επιτήρησης. Το αλιευτικό είχε ξεκινήσει από το Τομπρούκ της Λιβύης, με προορισμό την Ιταλία και για πρώτη φορά εντοπίστηκε περίπου στις 8 το απόγευμα της Τρίτης.
Τότε προσεγγίστηκε από σκάφος της Frontex αλλά και της Ελληνικής Ακτοφυλακής για να προσφερθεί βοήθεια στους μετανάστες, καθώς το σκάφος ήταν γεμάτο όπως διαπιστώθηκε και από drone της Frontex που πέταξε στο σημείο.
2. Σύμφωνα με όσα δημοσιεύθηκαν, οι επιβαίνοντες στο σκάφος αρνήθηκαν τη βοήθεια που τους προσφέρθηκε και δήλωσαν ότι θέλουν να συνεχίσουν το ταξίδι προς Ιταλία.
3. Η περιοχή είναι εντός των ορίων έρευνας και διάσωσης της Ελλάδος.
4. Η περιοχή είναι επίσης εντός της ΑΟΖ της Ελλάδος, έτσι όπως έχει ορισθεί νομοθετικά από τον ισχύοντα νόμο Μανιάτη, γεγονός που για συγκεκριμένα θέματα (αλιείας, ερευνών, υποθαλάσσιων ερευνών κλπ) ανήκει στην δικαιοδοσία της Ελλάδος – αποτελεί δηλαδή περιοχή που δικαιολογείται η αυξημένη επιτήρηση της ναυσιπλοϊας από την ακτοφυλακή μας και το Π.Ν.
5. Το σκάφος, όπως δημοσιεύθηκε, δεν έφερε σημαία και θα μπορούσε επίσης να χαρακτηρισθεί ότι διενεργεί δουλεμπόριο και να το σταματήσουν για να ελεγχθεί, (ακόμη και με βάση το mandate της EE για την αποστολή της επιχείρησης FRONTEX στην περιοχή – ώστε να υπάρξει αποβίβαση πολλών από τους επιβάτες σε άλλα σκάφη, για να αποτραπεί ει δυνατόν η βύθισή του –ένας ναυτικός εύκολα καταλαβαίνει εάν κινδυνεύει με ανατροπή ένα τέτοιο σκάφος), διότι καταφανώς έθετε σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές και παραβίαζε βασικούς κανόνες διεθνούς δικαίου
ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ ΤΙΠΟΤΕ ΑΠΟ ΟΛΑ ΑΥΤΑ
Και το σκάφος της FRONTEX και η Ελληνική Ακτοφυλακή, όχι μόνο δεν παρενέβησαν αποτελεσματικά, αλλά δημιουργούνται ερωτηματικά εάν το άφησαν να πλέει μόνο του, χωρίς πολύ κοντινή παρακολούθηση, δίπλα τους δηλαδή, που θα τους έδινε την δυνατότητα να δράσουν άμεσα σε περίπτωση ανατροπής, ώστε να σωθούν πολλές ζωές.
Και μην μου πει κάποιος ότι δεν είχαν αντιληφθεί τους κινδύνους ανατροπής του σκάφους, όταν έβλεπαν τόσες εκατοντάδες ανθρώπους να βρίσκονται σε ένα υπερφορτωμένο σκάφος στα καταστρώματα.
ΤΕΡΑΣΤΙΕΣ ΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ
Πολλές φορές έχω αναφερθεί στην κάκιστη πολιτική μας να μην αναλαμβάνουμε τις ευθύνες που μας έχουν ανατεθεί ως αρμοδιότητα, είτε μας ανήκουν από το Διεθνές Δίκαιο ως δικαιοδοσία, για να μην βρεθούμε στην δυσάρεστη θέση να διαχειριζόμαστε ένα πρόβλημα το οποίο δυσκολευόμαστε να το αντιμετωπίσουμε.
Όμως τελικά ο στρουθοκαμηλισμός αυτός γίνεται μπούμερανγκ, όταν δημιουργούνται ανάλογα προβλήματα με τραγική κατάληξη που συγκλονίζει όλο το κόσμο και τα οποία μας θίγουν πολύ περισσότερο, όχι μόνο από πλευράς ευθυνών και νομικών υποχρεώσεων αλλά και ηθικής υπόστασης ενός κράτους δικαίου με υψηλές ανθρωπιστικές αξίες
ΣΗΜ: Η συμμετοχή σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης είναι προτεραιότητα της αποστολής της Frontex και κατοχυρώνεται στον κανονισμό της ΕΕ με τον οποίον δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή και από τις αποστολές που ανατίθενται στις δυνάμεις της. Η Frontex υποχρεούται να παρέχει τεχνική και επιχειρησιακή συνδρομή στη θάλασσα προς υποστήριξη των επιχειρήσεων διάσωσης οι οποίες ενδεχομένως προκύπτουν στη διάρκεια επιχειρήσεων επιτήρησης των συνόρων.
Οι δραστηριότητες έρευνας και διάσωσης αποτελούν επίσης ειδικό στόχο του επιχειρησιακού σχεδίου της θαλάσσιας επιχείρησης του Frontex, προς υποστήριξη της Ιταλίας, της Ελλάδας και της Ισπανίας προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις μεταναστευτικές πιέσεις. Επίσης το σύνολο των επιχειρήσεων του Οργανισμού συμβάλλει και στην αντιμετώπιση διαφόρων μορφών διασυνοριακού εγκλήματος και της τρομοκρατίας.
Ναύαρχος ε.α. του Λιμενικού Σώματος Θρασύβουλος Σταυριδόπουλος: Γιατί έπρεπε και επιβαλλόταν να γίνει άμεσα διάσωση και πώς αυτό ήταν εφικτό
«Το Λιμενικό Σώμα είναι πάρα πολύ καλά οργανωμένο, αλλά από πάνω του έχει πολιτικούς που αποφασίζουν τα πάντα», είπε μιλώντας στο Kontra ο ναυάρχος ε.α. του Λιμενικού Σώματος Θρασύβουλος Σταυριδόπουλος και μέλος ΔΣ της Πανελλήνιας Ένωσης Πλοιοκτητών Ρυμουλκών. Στην εκτενή συνέντευξη που παραχώρησε, κατέρριψε το επιχείρημα ότι από το αλιευτικό αρνήθηκαν παροχή βοήθειας, εξήγησε γιατί είναι υποχρέωση της Ελλάδας να διασώζει όποιον κινδυνεύει εντός του χώρου ευθύνης της, μεταξύ άλλων καθώς αποτελεί εθνική γραμμή επί δεκαετίες, ενώ εξήγησε με βάση την εμπειρία και ποια θα έπρεπε να είναι η πρακτική για την διάσωση των επιβαινόντων στο αλιευτικό.
«Κατ’ αρχήν, όταν λέμε “πλοίο”, με την έννοια που το λέμε εμείς που ασχολούμαστε με τα πλοία, «πλοίο» δεν είναι οποιοδήποτε καρυδότσουφλο πλέει. Για να είναι κάτι “πλοίο”, που έχει κυβερνήτη με δικαίωμα να μιλήσει με Αρχές, πρέπει να είναι ένα πλοίο κανονικό: αξιόπλοο, με πιστοποιητικά, σημαία, όνομα, να έχει επιθεωρηθεί… Ένα πλοίο δεν περνάει “ΚΤΕΟ” κάθε πέντε χρόνια … πρέπει να έχει επιθεώρηση των μηχανών του σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, των γεννητριών που παράγουν ρεύμα, των συστημάτων ναυσιπλοΐας, πηδαλιουχίας, αξόνων, προπελών, rudder και πηδαλίου, φώτων, ασυρμάτων, κτλ.».
«Ένα μεγάλο αλιευτικό ανοιχτής θάλασσας σαν αυτό, με 10-12 άτομα πλήρωμα, περνά κάποιες επιθεωρήσεις. Όταν είναι ένα καρυδότσουφλο παρατημένο, που θα χρησιμοποιηθεί για μία και μοναδική φορά, φυσικά δεν έχει περάσει επιθεωρήσεις, φυσικά δεν είναι αξιόπλοο, φυσικά για εμάς δεν είναι πλέον πλοίο. Να μπορεί ο κυβερνήτης του να πει “παίρνω την ευθύνη μου”, “ναι, έχω πρόβλημα αλλά θα το πάω, κάτσε κοντά”».
«Εγώ το παίρνω πάνω μου ως λιμενικός. Βλέπω ένα πλοίο που είναι προφανώς πλοίο παράνομης διακίνησης. Δεν είναι το πλοίο της γραμμής, ή κρουαζιερόπλοιο. Δεν είναι για επιβάτες. Δεν έχει σωσίβια. Δεν έχει σωσίβιες λέμβους, κάτι να βοηθήσει τους ανθρώπους αν συμβεί κάτι. Από τη στιγμή που το βλέπω έτσι δεν μπορώ να δώσω σημασία σε αυτόν που το κυβερνά. Γιατί είναι άλλος ο σκοπός του, να διακινήσει παρανόμως ανθρώπους, να τους πάει κάπου για να βγάλει λεφτά. Αρα ήδη είναι πλοίο in distress. Οι συνθήκες του το καθιστούν ήδη επικίνδυνο για την ναυσιπλοΐα, για αυτούς που επιβαίνουν, ανά πάσα στιγμή μπορεί να προκύψει τραγωδία». Για την επίσημη θέση του Λιμενικού και άλλων ότι το αλιευτικό πριν βυθιστεί είχε αρνηθεί βοήθεια, ο κ. Σταυριδόπουλος είπε χαρακτηριστικά ότι «δεν θα περίμενε κανείς να πει κάτι άλλο».
Συνέδεσε εξάλλου το θέμα και με τις πάγιες ελληνικές θέσεις σε θέματα κυριαρχίας και ευθύνης στη θάλασσα, καθώς όπως θύμισε η Ελλάδα παγίως δηλώνει πως θέλει να έχει ζώνη έρευνας και διάσωσης (Search And Rescue) που να συμπίπτει με το FIR Αθηνών. Δεν μπορεί η Ελλάδα να έχει λιγότερη ευθύνη για την ναυτική κίνηση από ό,τι για την αεροπορική κίνηση, όπως υπογράμμισε. «Η Ελλάδα με δήλωσή της κάνει έρευνα και διάσωση στα όρια του FIR, τελείωσε … είναι ευθύνη μας, δεν είναι επιλογή “αν θέλω, σώζω”», όπως είπε χαρακτηριστικά. Μάλιστα, απέρριψε τις θέσεις που υποστήριξαν ότι «διάσωση δεν γίνεται με το ζόρι», τονίζοντας ότι «δεν είναι θέμα ζοριού, γιατί το πλοίο δεν ήταν “πλοίο” με την έννοια που περιγράφουμε πλοία ασφαλή». «Διάσωση ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα έχουμε υπογράψει από την εποχή του Τιτανικού … την περίφημη SOLAS (Save Our Lives At Sea) … είναι άλλο κομμάτι η καταδίωξη λαθρεμπορίου … είναι αστυνόμευση … εδώ μιλάμε για διάσωση ανθρώπινης ζωής. Δεν είναι θέμα “φορτίου”». Ταυτόχρονα ωστόσο επανέλαβε ότι «δεν κατηγορώ τους συναδέλφους λιμενικούς, γιατί δεν ξέρω ποια πολιτική εντολή είχε δοθεί».
«Αν είχαμε σκοπό να κάνουμε μεγάλη επιχείρηση διάσωσης», συνέχισε ο ίδιος θυμίζοντας αντίστοιχη παλαιότερη επιχείρηση σε κρουαζιερόπλοιο, «θα έπρεπε να μαζέψουμε πολλά μικρά σκάφη και πολλά ναυαγοσωστικά και ρυμουλκά -γιατί έχουμε, ευτυχώς. Στο Γύθειο, στην Πάτρα, κτλ. … Να είναι πολλά σκάφη, να είναι κοντά. Λάντζες, ρυμουλκά, να μπορούν να πλησιάσουν, να πάρουν κόσμο γρήγορα και να φύγουν».
Προειδοποίησε εξάλλου και για τους κινδύνους από θεσμικές αλλαγές. «Έτσι όπως είναι η διεθνής κατάσταση, με τα προβλήματα που δεν έχουν λυθεί από την Ευρώπη και τους “μεγάλους”, μπορεί να έχουμε και άλλα τέτοια φαινόμενα. Αν θέλουμε να έχουμε λύσεις, η λύση δεν είναι “ένα, μεγάλο, πανίσχυρο ναυαγοσωστικό”, αλλά να έχουμε πολλά. Η Ελλάδα αυτή την στιγμή διαθέτει πάρα πολλά αδειοδοτημένα ρυμουλκά-ναυαγοσωστικά, σε όλη την Ελλάδα. Αν με το καινούργιο Προεδρικό Διάταγμα φτάσουμε να έχουμε 4-5 αδειοδοτημένα, με τα υπόλοιπα να μην μπορούν να δράσουν, θα αντιμετωπίσουμε χειρότερα προβλήματα όταν θελήσουμε να κάνουμε επιχείρηση διάσωσης».
